Πώς η κλιματική κρίση απειλεί αγαπημένα χριστουγεννιάτικα φαγητά - Από τη γαλοπούλα έως την κανέλα
Το κλίμα πλέον επηρεάζει το παγκόσμιο ντουλάπι τροφίμων και αλλάζει τα χριστουγεννιάτικα γεύματά μας.
Τα Χριστούγεννα πλησιάζουν και τα ράφια των σούπερ μάρκετ γεμίζουν με τα αγαπημένα προϊόντα που θα χρησιμοποιηθούν για τα εορταστικά γεύματα: γαλοπούλα, πατάτες, κανέλα και σοκολάτα. Οι καταναλωτές ωστόσο, παρατηρούν ότι το κόστος γι’ αυτά τα παραδοσιακά τρόφιμα είναι λίγο υψηλότερο φέτος ή ίσως το απόθεμα δεν φαίνεται να επαρκεί για τις αυξημένες ανάγκες των ημερών.
Πολλά βασικά συστατικά για τα εορταστικά φαγητά έχουν πληγεί από την κλιματική αλλαγή, προκαλώντας κατακόρυφη πτώση των αποδόσεων ή αναγκάζοντας τους αγρότες να εφαρμόσουν προσαρμογές. Το κλίμα πλέον επηρεάζει το παγκόσμιο ντουλάπι τροφίμων και αλλάζει τα χριστουγεννιάτικα γεύματά μας.
Κρίση συστατικών για γλυκές χριστουγεννιάτικες λιχουδιές
Το ψήσιμο είναι μια εξαιρετικά δημοφιλής εορταστική δραστηριότητα, με ανθρώπους σε κουζίνες σε όλο τον κόσμο να ετοιμάζουν εποχιακά γλυκά όπως μελόψωμο, χριστουγεννιάτικο κέικ ή ρολάκια κανέλας. Ωστόσο, ορισμένα βασικά συστατικά μπορεί να είναι πιο δύσκολο να βρεθούν φέτος.
Από τις φυτείες κακάο της Δυτικής Αφρικής μέχρι τα άλση κανέλας στη Σρι Λάνκα, οι κλιματικές πιέσεις πλήττουν τόσο τη διαθεσιμότητα όσο και την τιμή, σύμφωνα με ρεπορτάζ του The Weather Channel. Το κακάο, η βανίλια, η κανέλα και το ζαχαροκάλαμο είναι από τις καλλιέργειες στον κόσμο που είναι πιο ευάλωτες στην κλιματική αλλαγή.
Η παραγωγή βανίλιας επικεντρώνεται στη Μαδαγασκάρη, η οποία βρίσκεται στο έλεος των κυκλώνων και των καυσώνων. Τα ζαχαροκάλαμα και τα ζαχαρότευτλα υποφέρουν από συνθήκες ξηρασίας, πλημμύρας και παρατεταμένης ακραίας ζέστης. Και η κανέλα καλλιεργείται κυρίως σε μόνο λίγες τροπικές περιοχές με εύθραυστα οικοσυστήματα.
Το κακάο
Το κακάο είναι ένα από τα προϊόντα που επηρεάζονται περισσότερο. Η καλλιέργεια χρειάζεται συγκεκριμένες θερμοκρασίες, υγρασία και βροχοπτώσεις για να ευδοκιμήσει, αλλά περίπου το 97% της παγκόσμιας προσφοράς καλλιεργείται σε χώρες με κλιματική βαθμολογία χαμηλής-μέτριας ή κάτω από αυτήν, σύμφωνα με τον Δείκτη Παγκόσμιας Προσαρμογής Notre Dame, ένα εργαλείο που συνδυάζει την ευπάθεια μιας χώρας στις κλιματικές ζημιές με την πρόσβασή της σε οικονομική και θεσμική υποστήριξη.
Ορισμένα κλιματικά μοντέλα προβλέπουν ότι έως και το 50% των σημερινών εκτάσεων καλλιέργειας κακάο ενδέχεται να καταστούν ακατάλληλες έως το 2050, εκτός εάν οι αγρότες στραφούν σε ποικιλίες ανθεκτικές στη θερμότητα.
Η γαλοπούλα κοστίζει περισσότερο σε θερμότερο κλίμα
Σύμφωνα με νέα έκθεση της αρμόδιας αρχής καταναλωτών Which?, η τιμή της φρέσκιας χριστουγεννιάτικης γαλοπούλας στο Ηνωμένο Βασίλειο έχει αυξηθεί κατά 4,7% σε ετήσια βάση. Τα αγροκτήματα γαλοπούλας στο Ηνωμένο Βασίλειο και τις ΗΠΑ αγωνίζονται να αντιμετωπίσουν τις αυξανόμενες θερμοκρασίες τα τελευταία χρόνια.
Τα θερμότερα καλοκαίρια στη Βρετανία έχουν οδηγήσει σε ολοένα και πιο στρεσαρισμένα πτηνά. Αυτό τα κάνει να ιδρώνουν περισσότερο, με αποτέλεσμα να χάνουν βάρος και να αυξάνουν την τιμή του κρέατος.
Οι τιμές της γαλοπούλας επηρεάζονται επίσης έμμεσα από την αύξηση των λογαριασμών φυσικού αερίου, η οποία καθιστά τη λειτουργία των θερμοκοιτίδων για τους νεοσσούς πιο ακριβή.
Στις ΗΠΑ, οι πληθυσμοί άγριας γαλοπούλας μειώθηκαν κατά περίπου 18% μεταξύ 2014 και 2019, σύμφωνα με την Εταιρεία Άγριας Ζωής.
Όπως και στο Ηνωμένο Βασίλειο, οι γαλοπούλες εκτροφής υποφέρουν επίσης από τη ζέστη και οι τιμές των ζωοτροφών αυξάνονται λόγω των αποτυχιών των καλλιεργειών.
Χριστουγεννιάτικο δείπνο χωρίς γαρνιτούρες
Τα κλασικά συνοδευτικά του χριστουγεννιάτικου δείπνου με το ψητό έχουν επίσης βρεθεί στο επίκεντρο των κλιματικών αλλαγών, όπως περιγράφει το Euronews.
Η ξηρασία μείωσε τις αποδόσεις κρεμμυδιού στο Ηνωμένο Βασίλειο κατά 30% το 2023, ενώ ο Βορειοδυτικός Ειρηνικός των ΗΠΑ, μια σημαντική περιοχή παραγωγής κρεμμυδιού, σημείωσε πτώση 8% το 2021 λόγω έντονης ζέστης. Αντιθέτως, οι έντονες βροχοπτώσεις έχουν πλήξει την παραγωγή πατάτας, ιδιαίτερα στο Βέλγιο, την Ολλανδία, τη Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο.
Οι υπερβολικές βροχοπτώσεις έχουν ως αποτέλεσμα την αυξημένη αλλοίωση των καλλιεργειών. Το 2023, το 15% των καλλιεργειών πατάτας στην Ολλανδία έμειναν στα πλημμυρισμένα χωράφια τον Νοέμβριο, προκαλώντας αύξηση των τιμών κατά την εορταστική περίοδο.
Η παραγωγή στα λαχανάκια Βρυξελλών στο Ηνωμένο Βασίλειο απειλείται επίσης από την κλιματική αλλαγή. Οι αυξανόμενες θερμοκρασίες ανοίγουν τον δρόμο σε παράσιτα που μπορούν να αποδεκατίσουν ή να καταστρέψουν ολοσχερώς μια συγκομιδή. Αυτό συνέβη το 2016, όταν τα «υπερ-παράσιτα» diamondback κατέστρεψαν τις καλλιέργειες με βλαστούς, με αποτέλεσμα απώλειες έως και 60% για ορισμένους αγρότες.
Οι μεγαλύτερες διακυμάνσεις της θερμοκρασίας αποτελούν επίσης πρόβλημα για τα λάχανα, με τις ακραίες καιρικές συνθήκες του 2022 να προκαλούν μικρότερα μεγέθη στα λαχανικά.
